İstanbul - Baymirza Hayit Sempozyumu
İstanbul Üniversitesi ile Türk Ocağı İstanbul Şubesi tarafından düzenlenen sempozyumda konuşan Dr. Latif Çelik, “Lejyonların kısa bir sürede kurulup Almanya için kullanılır hale gelmesi elbette kolay değildi. Ancak 1941-43 dönemi arasında Sovyet Orduları içinde ciddi bir sorun yarattığı gerçektir” şeklinde konuştu.
Türk-Alman ilişkileri alanında çalışan ve Türkistan Lejyonları'nın Almanya'daki faaliyetlerini doktora tezi olarak yazan Dr. Latif Çelik, “Almanya ile Rusya arasındaki savaşta Türkistan asıllı gençlerin ciddi anlamda zarar gördüğü kesindir. Ancak durumu kavrayan Türk yetkililerin sivil inisiyatif olarak devreye girmesiyle Türkistanlı gençlerden oluşan ayrı bir birlik kurulması için hızlı ve etkin bir çaba gösterilmiştir. Savaş kazanılırsa durumun değişmeyeceği, Almanya'nın kazanması halinde ise Sovyet sınırları içindeki Türklerin nefes alma ihtimalinin çok yüksek olduğunu bilen Türkiye, bu oluşumları başlangıçta fikirsel olarak, ilerleyen dönemde ise Türkiye'de yaşayan Türkistan asıllı liderlerin danışmanlığından yararlanarak desteklemiştir. Baymirza Hayit'in de genç bir subay olarak içinde bulunduğu Türkistan Lejyon hareketi, maalesef Almanya'nın kaybetmesiyle bir hayalin sonuna gelindiğini gösterecektir. Ancak bazılarının Türkistan fikrinin günümüze kadar yaşamasında bu dönemin tarihin satır aralarına geçen önemli bir dönem olduğunu söyleyebiliriz” şeklinde konuştu.
